با 4000 تومان مداح اهل بیت شوید - آینده نیوز

به شیوه محمود کریمی؛

این سبک جدید لطماتی به سنتی خوانی برخی مداحان پرسابقه نیز داشت که انتظار می‏رفت حافظ سنت های مرثیه خوانی باشند و این سنت ها را آن گونه که در گذشته رعایت می شده، به نسل های بعدی منتقل کنند. اما در انتقال این سنت ها نیز شیوه تغییر یافت و به نظر می‏رسد از این پس مداحی را نیز می‏توان مانند زبان انگلیسی، دفاع شخصی یا آشپزی از طریق الواح فشرده DVD فراگرفت و لزومی به تلمذ و شاگردی علما و مداحان محاسن سفید نباشد!

آموزش مداحی اهل بیت در سال‏های دور به شک یک سنت در پای منابر علمای بزرگ و شاگردی ذاکرین بزرگ در یک دوره چند ساله صورت می‏پذیرفت، اما به نظر می‏رسد در دهه اخیر، مداحان نیز قصد دارند خود را به قرن بیست و یکم نزدیک تر جلوه دهند و اینچنین به تسریع در تربیت مداحان روی آورده اند و تا آموزش مداحی توسط الواح فشرده پیش رفته اند.

به گزارش سرویس فرهنگی «آینده»؛ مداحی و نوحه سرایی برای اهل بیت پیامبر(ص) و مظلومان حماسه کربلا در طول تاریخ تشیع یک رویه معمول بوده و جگرسوزترین روایات همراه با مرثیه از سوی اولاد ائمه بازمانده از محشر عاشورا صورت پذیرفته بود که در منابع مختلف تاریخی مورد اشاره قرار گرفته است و پس از آن نیز ائمه در مرثیه حضرت حسین بن علی (ع) و فرزندان مظلومش گریسته اند و مرثیه سرایان عرب و فارس چنان از این واقعه تاریخی و آنچه قبل و بعدش به وقوع پیوست، با سوز خوانده اند که داغ شهادت دلاورمرد دشت کربلا و برادر آزاده اش هیچ گاه از اذهان نرود، چه رسد به دل.

در قرن گذشته و قرن معاصر، نوحه سرایی و مرثیه خوانی برای اهل بیت به سمتی رفت که امروز با عنوان مداحی از آن یاد می‏شود و آن تغییر شکل و قالب مداحی بود. به مرور علما که در کنار تشریح ابعاد حماسه عاشورا، از مظلومیت حسین و یارانش می خواندند و به نوعی مرثیه خوانی می پرداختند، قدری حوزه شان از مداحی جدا شد و بدین شکل طبقه مرثیه خوانان یا همان مداحان کنونی شکل گرفتند که با صدای مناسب، به مداحی در کنار سخنرانی علمای بزرگ می‏پرداختند و از این حیث مداحی تنها زیر سایه روحانیون معنا پیدا می‏کرد و هیچ مداحی، سطح کاری اش را در دستگاه اهل بیت بالاتر از عالم و فقیه دینی نمی‏‏یافت.

این شیوه که تا دوره معاصر ادامه داشت، نوحه سرایان بسیاری را تحویل شیعیان ایران داد که هم صدای مناسبی داشتند و هم با تلمذ در مکتب علمای بزرگ از تسلط نسبی به مقاتل و ابعاد مختلف حادثه عاشورا و دیگر وقایعی که توسط ظالمان زمان بر آنها روا شده بود، برخوردار بودند. بخش اعظمی از آن نسل مداحان دار فانی را ودع گفتند و مابقی‏شان در زمره پیرغلامان اهل بیت عصمت و طهارات قرار دارند که اخوان موذن زاده از این جمله هستند. نسل بعدی مداحانی که شکل گرفتند و هم اکنون میدان دار هستند نیز پای روضه علمایی همچون مرحوم کافی و یا مداحان باسابقه پیشین، پا گرفتند و پس از آن حضورشان در صحنه جنگ تحمیلی، منجر به ریشه گرفتن شان شد.

پس از این و با افزایش جمعیت ایران در بعد از انقلاب که سیل جوانان و افزایش چشمگیر مجالس مذهبی را در پی داشت، نسل بعدی مداحان نیز شکل گرفت و امثال هلالی با سبک خوانندگی  تند و خاصشان که متفاوت با شیوه سنتی بود، به میدان آمدند و موفق به جذب جوانانی شدند که از سنتی خوانی خسته شده بودند و به دلیل خلاقیت پایین مداحان قدیمی، این گروه جوان پرطرفدار شد و زمانی که برخی در جهت جلوگیری از این شیوه اشتباه مداحی شدند، امثال منصور ارضی برابر منتقدان سینه سپر کردند و به هلالی در مجالس شان بلندگو دادند که نتیجه اش رشد قارچی این سبک مداحی و ظهور نسلی از مداحان بود که نه صدای قابل قبولی داشتند، نه به لحاظ سنی پختگی یک نوحه سرا را داشتند و تنها تند می‏خواندند.

مداحان باسابقه چون محمود کریمی نیز برای آنکه از غافله عقب نمانند، ابایی از بهره بردن از سبک تند مداحی و شور گرفتن های آنچنانی نداشته و در واقع این سبک جدید لطماتی به سنتی خوانی برخی مداحان پرسابقه نیز داشت که انتظار می‏رفت حافظ سنت های مرثیه خوانی باشند و این سنت ها را آن گونه که در گذشته رعایت می شده، به نسل های بعدی منتقل کنند. اما در انتقال این سنت ها نیز شیوه تغییر یافت و به نظر می‏رسد از این پس مداحی را نیز می‏توان مانند زبان انگلیسی، دفاع شخصی یا آشپزی از طریق الواح فشرده DVD فراگرفت و لزومی به تلمذ و شاگردی علما و مداحان محاسن سفید نباشد!

اگرچه هیچ کس به آکادمیک شدن آموزش مداحان، به واسطه لزوم آموزش وسیع ایشان، اشکال وارد نمی‏کند و حتی شکل گیری موسسات فرهنگی بدین منظور که برخی اهداف نیز در پس آن تعبیه شده ارزشمند و قابل دفاع است، اما دیگر اینکه مداحی را بشود طی سه ساعت در قالب یک DVD به ارزش 4000 تومان صرفاً توسط محمود کریمی فراگرفت، نتیجه اش همین مداحان کم سن و سالی می‏شود که بلندگو به دست گرفتن را از روی مانیتور مشاهده کرده و فراگرفته اند و شناختشان از عاشورا و آنچه در کربلا به وقوع پیوست از یک طلبه پایه یک نیز کمتر است. البته شاید شخص محمود کریمی از این فعالیت های اقتصادی خبر ندارد که در این صورت چنین پرسشی مطرح می‏شود که چگونه در قبالش موضع گیری رسمی در سطح رسانه ها نداشته است.

"آینده" در دهه نخست محرم قصد نقد این رویه و تنزل آموزش مداحی را داشت که به واسطه حفظ حرمت مداحان در ابتدای محرم الحرام، وارد نمودن چنین انتقادی را به این زمان موکول کرد اما در مجموع این نقد وارد است که چرا مرثیه خوانی اهل بیت این میزان ساده انگاشته شده که بتوان آن را به شکل تصویری آموزش داد یا صرفا سرکلاس با برگزاری تعدادی دوره موضوعی، بر آن مسلط شد؟

آیا جز این است که مرثیه خوانان به شیوه زینب (س)،  چون سربازی یادآور بزرگ ترین مظلوم عالم و بزرگ ترین حماسه تاریخ هستند و کدامین میدان سرباز بدون حضور مستقیم در میدان جنگ، سربازی واقعی می‏شود؟ با این تفاسیر آیا بهتر نیست، کلاس ها را پای منابر برپا کنیم و مداحان آنجا پا بگیرد تا مقابل مانیتورها و از طریق DVD ها؟

http://ayandenews.com/news/23632/